İlişki oluşturma, düzenleme veya silme

Veri Sayfası görünümünde tablo açma

• Gezinti Bölmesi'nde, tabloyu çift tıklatın.

Alan Listesi bölmesini açma

• ALT+F8 tuşlarına basın. Alan Listesi bölmesi görüntülenir.

  

Alan Listesi bölmesi, veritabanınızdaki tüm diğer tabloları kategoriler halinde gruplandırılmış olarak gösterir. Veri Sayfası görünümünde bir tabloyla çalışırken, Access alanları Alan Listesi bölmesindeki iki kategoriden birinde görüntüler: İlgili tablolardaki kullanılabilir alanlar ve Diğer tablolardaki kullanılabilir alanlar. İlk kategori, şu anda üzerinde çalışmakta olduğunuz tabloyla ilişkisi olan tüm tabloları listeler. İkinci kategori, tablonuzun ilişkili olmadığı tabloların tümünü listeler.

Alan Listesi bölmesinde, bir tablo adının yanındaki artı işaretini (+) tıklattığınızda o tablodaki tüm kullanılabilir alanların listesini görürsünüz. Tablonuza alan eklemek için Alan Listesi bölmesinden istediğiniz alanı Veri Sayfası görünümündeki tabloya sürükleyin.

Alan Listesi bölmesinden alan ekleme ve ilişki oluşturma

1. Tablo Veri Sayfası görünümünde açıldığında ALT+F8 tuşlarına basın. Alan Listesi bölmesi görüntülenir.

2. Diğer tablolardaki kullanılabilir alanlar'ın altında, bir tablodaki alanların listesini görüntülemek için bu tablonun adının yanındaki artı işaretini (+) tıklatın.

3. İstediğiniz alanı Alan Listesi bölmesinden Veri Sayfası görünümünde açık olan tabloya sürükleyin.

4. Ekleme satırı görüntülendiğinde, alanı bu konuma bırakın.

   Arama Sihirbazı başlatılır.

5. Arama Sihirbazı'nı tamamlamak için yönergeleri izleyin.

   Alan, Veri Sayfası görünümündeki tabloda görüntülenir.

Bir "diğer" (ilişkisiz) tablodan bir alanı sürükleyip Arama Sihirbazı'nı tamamladığınızda, Alan Listesi bölmesindeki tabloyla, alanı sürüklediğiniz tablo arasında otomatik olarak yeni bir bir-çok ilişkisi oluşturulur. Access tarafından oluşturulan bu ilişki, varsayılan olarak bilgi tutarlılığını zorlamaz. Bilgi tutarlılığını zorlamak için, ilişkiyi düzenlemeniz gerekir. Daha fazla bilgi için İlişkiyi düzenleme bölümüne bakın.

Sayfanın Başı

İlişkileri Düzenle iletişim kutusunu açma

1. Veritabanı Araçları sekmesinin İlişkiler grubunda İlişkiler'i tıklatın.

2. İlişkiler Tasarımı sekmesinin İlişkiler grubunda Tüm İlişkiler'e tıklayın.

   İlişki içeren tüm tablolar ilişki çizgileriyle birlikte görüntülenir. Gezinti Seçenekleri iletişim kutusunda Gizli Nesneleri Göster seçili olmadıkça, gizli tabloların (Özellikler iletişim kutusunda Gizli onay kutusu seçili olan tablolar) ve bunların ilişkilerinin görünmeyeceğini unutmayın.

3. Değiştirmek istediğiniz ilişkinin ilişki çizgisini tıklatın. İlişki çizgisi seçildiğinde daha kalın görünür.

4. İlişki çizgisini çift tıklatın.

   -veya-

   İlişkiler Tasarımı sekmesinin Araçlar grubunda İlişkileri Düzenle'ye tıklayın.

   İlişkileri Düzenle iletişim kutusu görüntülenir.

   

5. Değişikliklerinizi yapın ve Tamam'ı tıklatın.

   İlişkileri Düzenle iletişim kutusu tablo ilişkilerini düzenlemenize olanak sağlar. Özellikle, ilişkinin her iki tarafındaki tablo veya sorguları veya her iki taraftaki alanları değiştirebilirsiniz. Ayrıca birleştirme türünü ayarlayabilir veya bilgi tutarlılığını zorunlu kılabilir ve bir basamaklama seçeneği belirleyebilirsiniz. Birleştirme türü ve nasıl ayarlanacağı konusunda daha fazla bilgi için Birleştirme türünü ayarlama bölümüne bakın. Bilgi tutarlılığını zorunlu kılma ve basamaklama seçeneği belirleme konusunda daha fazla bilgi için Bilgi tutarlılığını zorunlu kılma bölümüne bakın.

Birleştirme türünü ayarlama

Bir tablo ilişkisi tanımladığınızda, ilişkiyle ilgili bilgiler sorgu tasarımlarınıza iletilir. Örneğin, iki tablo arasında bir ilişki tanımlar ve sonra bu iki tabloyu kullanan bir sorgu oluşturursanız, Access ilişkide belirtilen alanlar temelinde varsayılan olarak eşleşen alanları otomatik olarak seçer. Bu başlangıç varsayılan değerlerini sorgunuzda geçersiz kılabilirsiniz, ancak ilişki tarafından sağlanan değerler genellikle doğru çıkar. Birden fazla tablodaki verileri eşleştirip bir araya getirmek, en basit olanlar dışında tüm veritabanlarında sık gerçekleştireceğiniz bir görev olduğundan, ilişkiler oluşturarak varsayılanlar ayarlamak zaman kazandırabilir ve yararlı olabilir.

Çok tablolu sorgular, ortak alanlardaki değerleri eşleştirerek birden fazla tablodaki bilgileri birleştirir. Eşleştirmeyi ve birleştirmeyi gerçekleştiren işleme birleştirme denir. Örneğin, müşteri siparişlerini görüntülemek istediğinizi düşünelim. Müşteriler tablosu ile Siparişler tablosunu Müşteri Kimliği alanından birleştiren bir sorgu oluşturursunuz. Sorgu sonucu, yalnızca ilgili bir eşleşme bulunan satırların müşteri bilgilerini ve sipariş bilgilerini içerir.

Her ilişki için belirtebileceğiniz değerlerden biri birleştirme türüdür. Birleştirme türü Access'e, bir sorgunun sonucuna hangi kayıtların ekleneceğini bildirir. Örneğin, yine Müşteriler tablosu ile Siparişler tablosunu, Müşteri Kimliğini gösteren ortak alanlardan birleştiren bir sorgu düşünelim. Varsayılan sorgu türü (iç birleştirme denir) kullanıldığında, sorgu yalnızca, ortak alanların (birleştirilen alanlar da denir) eşit olduğu Müşteri satırlarını ve Sipariş satırlarını döndürür.

Bununla birlikte, tüm Müşterileri (henüz hiç sipariş vermeyenleri de) dahil etmek istediğinizi düşünelim. Bunu yapmak için, iç birleştirme olan birleştirme türünü, sol dış birleştirme olarak bilinen birleştirme şeklinde değiştirmeniz gerekir. Sol dış birleştirme, ilişkinin sol tarafında bulunan tablodaki satırların tümünü ve sağdaki tabloda da yalnızca eşleşenleri döndürür. Sağ dış birleştirmeyse, sağdaki satırların tümünü ve soldakinden de yalnızca eşleşenleri döndürür.

Bu ilişkideki tabloları birleştirmeye yarayan bir sorgudan en çok hangi sonucu almak istediğinizi düşünerek birleştirme türünü buna göre ayarlamanız gerekir.

Birleştirme Özellikleri iletişim kutusunda değişiklik yapma

1. Veritabanı Araçları sekmesindeki İlişkiler grubunda İlişkiler'i tıklatın.

2. İlişkiler Tasarımı sekmesinin İlişkiler grubunda Tüm İlişkiler'e tıklayın.
   
   İlişki içeren tüm tablolar ilişki çizgileriyle birlikte görüntülenir. Gezinti Seçenekleri iletişim kutusunda Gizli Nesneleri Göster seçili olmadıkça, gizli tabloların (Özellikler iletişim kutusunda Gizli onay kutusu seçili olan tablolar) ve bunların ilişkilerinin görünmeyeceğini unutmayın.

3. Değiştirmek istediğiniz ilişkinin ilişki çizgisini tıklatın. İlişki çizgisi seçildiğinde daha kalın görünür.

4. İlişki çizgisini çift tıklatın. İlişkileri Düzenle iletişim kutusu görüntülenir.

5. Birleştirme Türü'ne tıklayın.

6. Birleştirme Özellikleri iletişim kutusunda bir seçenek belirleyin ve tamam'a tıklayın.
   

7. Varsa, ilişkide başka değişikliklerinizi de yapın ve Tamam'ı tıklatın.

Sayfanın Başı

Bilgi tutarlılığını etkinleştirme veya devre dışı bırakma

1. Veritabanı Araçları sekmesinin İlişkiler grubunda İlişkiler'e tıklayın.

2. İlişkiler Tasarımı sekmesinin İlişkiler grubunda Tüm İlişkiler'e tıklayın.
   
   İlişki içeren tüm tablolar ilişki çizgileriyle birlikte görüntülenir. Gezinti Seçenekleri iletişim kutusunda Gizli Nesneleri Göster seçili olmadıkça, gizli tabloların (Özellikler iletişim kutusunda Gizli onay kutusu seçili olan tablolar) ve bunların ilişkilerinin görünmeyeceğini unutmayın.

3. Değiştirmek istediğiniz ilişkinin ilişki çizgisini tıklatın. İlişki çizgisi seçildiğinde daha kalın görünür.

4. İlişki çizgisini çift tıklatın. İlişkileri Düzenle iletişim kutusu görüntülenir.

5. Bilgi Tutarlılığına Zorla seçeneğini işaretleyin veya seçimini kaldırın.

6. Varsa, ilişkide başka değişikliklerinizi de yapın ve Tamam'a tıklayın.

Bilgi tutarlılığını zorlamanız durumunda aşağıdaki kurallar geçerli olur:

• İlişkili bir tablonun birincil anahtar alanına gireceğiniz bir değer, birincil tablonun birincil anahtar alanında yoksa bu değeri giremezsiniz — bunu yaparsanız başı boş kayıtlar oluşur.

• İlişkili tabloda eşleşen kayıtlar varsa, birincil tablodan kayıt silemezsiniz. Örneğin, Siparişler tablosunda bir çalışan için atanmış siparişler varsa, Çalışanlar tablosundan bu çalışanın kaydını silemezsiniz. Ancak, İlişkili Kayıtları Art Arda Sil onay kutusunu seçerek bir birincil kaydı ve tüm ilişkili kayıtları tek bir işlemle silmeyi seçebilirsiniz.

• Birincil tablodaki birincil anahtar değerini değiştirmeniz başı boş kayıtlara neden olacaksa değeri değiştiremezsiniz. Örneğin, Sipariş Ayrıntıları tablosunda bir siparişe atanmış öğeler varsa, Siparişler tablosunda bu siparişin numarasını değiştiremezsiniz. Ancak, İlişkili Alanları Art Arda Güncelleştir onay kutusunu seçerek, birincil kaydı ve tüm ilişkili kayıtları tek bir işlemle güncelleştirmeyi seçebilirsiniz.

  Notlar: Bilgi tutarlılığını zorunlu kılmakta güçlük çekiyorsanız, bilgi tutarlılığını zorunlu kılmak için aşağıdaki koşulların gerektiğini unutmayın:

  • Birincil tablodaki ortak alan birincil anahtar olmalı ya da benzersiz bir dizine sahip olmalıdır.

  • Ortak alanlar aynı veri türüne sahip olmalıdır. Bunun tek istisnası, bir Otomatik Sayı alanının, AlanBoyutu özellik ayarı Uzun Tamsayı olan bir Sayı alanıyla ilişkilendirilebilmesidir.

  • Her iki tablo da Access veritabanında yer alır. Bağlantılı tablolarda bilgi tutarlılığı zorlanamaz. Ancak, kaynak tablolar Access biçimindeyse, bunların depolandığı veritabanını açıp bilgi tutarlılığını bu veritabanında etkinleştirebilirsiniz.

Basamaklama seçeneklerini ayarlama

Bir ilişkinin "bir" tarafındaki değeri değiştirmeniz için geçerli bir neden olan durumlarla karşılaşabilirsiniz. Böyle bir durumda, Access'in etkilenen tüm satırları tek işlemle otomatik olarak güncelleştirmesine gereksinim duyarsınız. Böylece güncelleştirme bir bütün olarak gerçekleştirilir ve veritabanınız tutarsız bir durumda (bazı satırların güncelleştirilip bazılarının güncelleştirilmediği bir durumda) kalmaz. Access, İlişkili Alanları Art Arda Güncelleştir seçeneğini destekleyerek, bu sorunla karşılaşmamanıza yardımcı olur. Bilgi tutarlılığını zorlayıp İlişkili Alanları Art Arda Güncelleştir seçeneğini kullandıktan sonra, birincil anahtarı güncelleştirirseniz, Access birincil anahtara başvuruda bulunan tüm alanları otomatik olarak güncelleştirir.

Bir satırı ve ilişkili tüm satırları, örneğin, bir Nakliyeci kaydını ve bu nakliyeci için tüm ilgili siparişleri silmeniz de gerekebilir. Bu nedenle, Access İlişkili Kayıtları Art Arda Sil seçeneğini destekler. Bilgi tutarlılığını zorlayıp İlişkili Kayıtları Art Arda Sil onay kutusunu seçtiğiniz zaman, birincil anahtarın bulunduğu kaydı sildiğinizde Access birincil anahtara başvuruda bulunan tüm kayıtları otomatik olarak siler.

Art arda güncelleştirme ve/veya art arda silmeyi etkinleştirme veya devre dışı bırakma

1. Veritabanı Araçları sekmesinin İlişkiler grubunda İlişkiler'e tıklayın.

2. İlişkiler Tasarımı sekmesinin İlişkiler grubunda Tüm İlişkiler'e tıklayın.
   
   İlişki içeren tüm tablolar ilişki çizgileriyle birlikte görüntülenir. Gezinti Seçenekleri iletişim kutusunda Gizli Nesneleri Göster seçili olmadıkça, gizli tabloların (Özellikler iletişim kutusunda Gizli onay kutusu seçili olan tablolar) ve bunların ilişkilerinin görünmeyeceğini unutmayın.

3. Değiştirmek istediğiniz ilişkinin ilişki çizgisini tıklatın. İlişki çizgisi seçildiğinde daha kalın görünür.

4. İlişki çizgisini çift tıklatın.
   
   İlişkileri Düzenle iletişim kutusu görüntülenir.

5. Bilgi Tutarlılığına Zorla onay kutusunu seçin.

6. İlişkili Alanları Art Arda Güncelleştir veya İlişkili Kayıtları Art Arda Sil onay kutularından birini veya her ikisini seçin.

7. Varsa, ilişkide başka değişikliklerinizi de yapın ve Tamam'ı tıklatın.

Sayfanın Başı